بافت پیوندی چیست و چه عملکردی دارد؟
بافت پیوندی یا همبند همانطور که از نام آن پیداست، بافت ها و اندام های مختلف بدن را پشتیبانی و به هم متصل می کنند. آنها به طور گسترده در هر قسمت از بدن پخش می شوند. این بافت از مزودرم (لایه ژرمینال میانی جنین) منشا می گیرند. بافت همبند از چند سلول موجود در چارچوب بین سلولی و فیبرهای پروتئینی ترشح شده توسط سلول ها به نام کلاژن یا الاستین تشکیل شده است. این سلول ها همچنین ژل نازکی از پلی ساکاریدها را ترشح می کنند که همراه با الیاف ماتریکس بین سلولی را می سازند.
خاصیت ارتجاعی، انعطاف پذیری و استحکام بافت های پیوندی به دلیل الیاف موجود در آن است. عملکرد و انواع بافت های همبند به ماهیت ماده بین سلولی موجود بستگی دارد. بافت همبند شامل سه نوع فیبر است: کلاژن، الاستیک و فیبرهای مشبک است.
- فیبرهای کلاژن گسترده ترین فیبرهای بافت پیوندی هستند. الیاف کلاژن انعطاف پذیر بوده و از استحکام کششی بالایی برخوردار هستند.
- الیاف الاستیک یک شبکه را تشکیل می دهند و می توانند مانند یک نوار لاستیکی کشیده شوند. آنها از پروتئین الاستین ساخته شده اند.
- الیاف مشبک از کلاژن و گلیکوپروتئین تشکیل شده است. آنها نازک هستند و یک شبکه ظریف را تشکیل می دهند. آنها بافت های همبند را به بافت های مجاور می پیوندند.
فهرست مطالب
انواع بافت پیوندی
بافت پیوندی سست
بافت های همبند سست در سراسر بدن وجود دارند، جایی که هر دو به حمایت و کشش نیاز دارند. رگ های خونی، اعصاب و ماهیچه ها، همگی دارای بافت همبند شل هستند. آنها لایه زیرین پوست را به همراه بافت های چربی تشکیل می دهند و ماهیچه ها و سایر ساختارها را به پوست متصل می کنند.
الیاف و سلول ها به صورت آزاد در ماتریس نیمه سیال قرار گرفته اند. آنها بین بسیاری از اندام ها به عنوان پرکننده یافت می شوند و به عنوان ضربه گیر و مخزن نمک و مایع عمل می کنند.
بافت پیوندی متراکم
در بافت همبند متراکم، سلول های فیبروبلاست و الیاف به طور فشرده بسته بندی شده اند. وظیفه اصلی آنها پشتیبانی و انتقال نیروهای مکانیکی است. آنها نسبت به بافت همبند سست انعطاف پذیری کمتری دارند. بر اساس آرایش فیبرهای کلاژن، آنها به دو نوع تقسیم می شوند:
- بافت منظم متراکم: در بافت همبند منظم متراکم، جهت الیاف منظم است. الیاف کلاژن بین دسته های موازی الیاف موجود است. آرایش منظم استحکام کششی را افزایش می دهد و در برابر کشش در جهت الیاف مقاومت ایجاد می کند. نمونه هایی از بافت منظم متراکم تاندون ها و رباط ها هستند.
- بافت نامنظم متراکم: فیبرهای زیادی از جمله کلاژن در این بافت وجود دارد که جهت گیری نامنظم یا تصادفی دارند. آرایش نامنظم استحکام یکنواخت را در همه جهات فراهم می کند. فیبرها ممکن است یک شبکه مشبک تشکیل دهند. این نوع بافت در قسمت درم پوست وجود دارد.
بافت پیوندی تخصصی
به غیر از اینها، بافت های همبند حمایت کننده وجود دارد که به حفظ وضعیت صحیح بدن کمک می کند و از اندام های داخلی حمایت می کند، به عنوان مثال:
غضروف: غضروف بیشتر در مراحل جنینی وجود دارد و به عنوان یک اسکلت نگهدارنده عمل می کند. بیشتر غضروف با استخوان در بزرگسالان جایگزین می شود، اما در بزرگسالان نیز از برخی ساختارها پشتیبانی می کند. در انسان، غضروف بین استخوان های ستون مهره، در گوش خارجی، بینی و دست ها وجود دارد.
استخوان ها: استخوان سخت ترین بافت همبند است و به حفظ شکل و حالت بدن کمک می کند و از اندام های داخلی محافظت می کند. آنها سرشار از فیبرهای کلاژن و کلسیم هستند که باعث استحکام می شوند.
خون: خون از سلول های مختلف موجود در پلاسما تشکیل شده است. خون حاوی گلبول های قرمز (RBC)، گلبول های سفید (WBC) و پلاکت ها است.
لنف: لنف به داخل خون تخلیه می شود و چربی جذب شده را به خون منتقل می کند، که نمی تواند مستقیما وارد جریان خون شود. لنف دارای گلبول های سفید در ماتریکس مایع است. آنها به خلاص شدن از شر سموم و مواد زائد کمک می کنند. آنها حاوی WBC هستند که به مبارزه با عفونت کمک می کنند.
اختلال بافت پیوندی
اختلالات بافت همبند ممکن است به دلیل جهش ژن ها یا ژن های معیوب ارثی باشد. دو اختلال ژنتیکی بافت همبند اپیدرمولیز بولوزا (EB) و سندرم مارفان هستند.
نوع دیگر اختلال بافت همبند، خودایمنی است. هنگامی که سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به بافت های سالم می کند، به عنوان یک اختلال خود ایمنی شناخته می شود. برخی از بیماری های خودایمنی بافت همبند عبارتند از:
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)
- آرتریت روماتوئید (RA)
- اسکلرودرمی
